
Grote stap Nederlandse kankeronderzoekers op het gebied darmkanker
Nederland krijgt een ’biobank’ waar levende darmtumoren buiten het lichaam van de patiënt in een laboratorium kunnen worden opgekweekt. De bank, een uitgebreide verzameling van zeer uiteenlopend kankerweefsel van vooralsnog voornamelijk de dikke darm, wor
De bank, een uitgebreide verzameling van zeer uiteenlopend kankerweefsel van vooralsnog voornamelijk de dikke darm, wordt opgebouwd in het Utrechtse Hubrecht Instituut voor stamcelonderzoek.
Het uiteindelijke doel van de biobank is het testen van medicijnen op patiëntenweefsel. Dat wordt straks mogelijk dankzij een spectaculaire kweekmethode van stamcellen, die in 2009 aan het Hubrecht Instituut werd ontwikkeld.
'Tumoroïden'
De onderzoekers, onder leiding van moleculair bioloog dr. Marc van de Wetering en geneticus prof. dr. Hans Clevers, beschrijven in een zojuist verschenen artikel in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Cell hoe zij stukjes weefsel (’biopten’) van tumoren of de uitzaaiingen ervan in een broedstoof kunnen laten opgroeien tot in feite kopieën van de oorspronkelijke darmtumoren. Ze noemen de kweektumoren ’tumoroïden’, ofwel afgeleiden van het gezwel.
Marc van de Wetering: „Vervolgens gaan wij in de toekomst allerlei medicijnen op zo’n tumor testen, in de hoop dat wij voor de betreffende patiënt het best werkende geneesmiddel kunnen vinden. Uiteraard wordt die bevinding dan onmiddellijk aan de behandelaar doorgegeven.”
Dikkedarmkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker. Jaarlijks overlijden in Nederland circa 5000 mensen aan de ziekte. De overlevingskansen voor darmkankerpatiënten zijn goed wanneer de ziekte tijdig wordt ontdekt, maar nemen sterk af wanneer de ziekte vergevorderd is.
Hoger doel
Voor deze laatste groep is het essentieel de juiste medicijnen te vinden. Maar er is een hoger doel voor de onderzoekers: „Je hoopt dat je na verloop van tijd overeenkomsten kunt vinden tussen specifieke eigenschappen van tumoren en medicijnen die erop aanslaan. Opdat die tumorkweken ook een zekere voorspellende waarde gaan krijgen. Zo van: bij die tumor met díé eigenschappen werkt dát middel het beste.”
Niet alleen kan tumorweefsel worden opgekweekt vanuit wat celletjes, verkregen via het biopt, ook kunnen de kwaadaardige cellen worden diepgevroren. „En weer worden ontdooid, waarna ze gewoon weer kunnen doorgroeien en er opnieuw medicijntesten op mogelijk zijn.”De biobank wordt ook beschikbaar gesteld aan onderzoekers en bedrijven die nieuwe geneesmiddelen tegen kanker willen ontwikkelen.
Bron: Telegraaf.nl